Ο πλανήτης υπερθερμαίνεται παρά την πρόοδο στη μείωση των εκπομπών
Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
ΜΠΑΝΤ ΠΛΑΜΕΡ, ΜΑΪΡΑ ΡΟΣΑΚΟΥΛ / THE NEW YORK TIMES 15.11.2024 • 15:49

Την ικανοποιητική, αλλά αναποτελεσματική πρόοδο που σημείωσαν τα κράτη του κόσμου τον τελευταίο χρόνο στον περιορισμό των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα επισημαίνει σε έκθεσή του το ερευνητικό ινστιτούτο Climate Action Tracker. Η έκθεση αποκαλύπτει ότι αν οι κυβερνήσεις του κόσμου τηρήσουν τις υπάρχουσες πολιτικές πρωτοβουλίες τους, η παγκόσμια θερμοκρασία θα αυξηθεί έως το 2100 κατά 2,7 βαθμούς Κελσίου σε σχέση με τα επίπεδα της προβιομηχανικής εποχής. «Είναι σαφές ότι μένουμε πίσω. Καθώς ο πλανήτης πλησιάζει στα επικίνδυνα αυτά όρια θερμοκρασίας, η ανάγκη για επείγουσες πρωτοβουλίες καθίσταται ακόμη πιο επιτακτική», λέει η κλιματολόγος Σοφία Γκονζάλες, επικεφαλής της ομάδας μελέτης της έκθεσης. Το κείμενο δημοσιοποιήθηκε κατά τη διάρκεια της κλιματικής συνόδου στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν, όπου διπλωμάτες και ηγέτες του κόσμου συγκεντρώθηκαν για να βρουν τρόπους συγκέντρωσης των τρισ. δολαρίων που απαιτούνται για την αντιμετώπιση της αύξησης της θερμοκρασίας.
Η Συμφωνία του Παρισιού του 2015 περιείχε δέσμευση των ηγετών του κόσμου για περιορισμό της ανόδου της θερμοκρασίας «πολύ κάτω» από τους 2 βαθμούς Κελσίου και ιδανικά πιο κοντά στον 1,5 βαθμό, προκειμένου να περιορισθούν όσο το δυνατόν οι επιπτώσεις από τα ακραία καιρικά φαινόμενα. Η επιστημονική κοινότητα εκτιμά πως η αύξηση της θερμοκρασίας έστω και κατά ένα κλάσμα βαθμού Κελσίου απειλεί να φέρει μαζί της πιο φονικούς καύσωνες, δασικές πυρκαγιές, ξηρασίες, καταιγίδες και ταχύτερη εξαφάνιση ειδών πανίδας και χλωρίδας. Το αυστηρό όριο που τέθηκε από τη συμφωνία, όμως, μοιάζει σήμερα άπιαστο.
Κάθε χρόνο, το ινστιτούτο Climate Action Tracker μελετά το σύνολο των περιβαλλοντικών πολιτικών κάθε χώρας, όπως οι κανονισμοί περιορισμού της ρύπανσης εργοστασίων παραγωγής ενέργειας ή η βελτίωση της αξιοπιστίας ηλεκτρικών οχημάτων. Βάσει των στοιχείων αυτών, το ινστιτούτο είναι ικανό να εκτιμήσει τις επιπτώσεις των κυβερνητικών πρωτοβουλιών στις μελλοντικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και να υπολογίσει πόση άνοδο της θερμοκρασίας θα πρέπει να περιμένουμε.
Τα τελευταία τρία χρόνια, οι ΗΠΑ υιοθέτησαν τον νόμο τιμαριθμικού περιορισμού, ο οποίος αναμένεται να διοχετεύσει εκατοντάδες δισ. δολάρια στην ανάπτυξη εναλλακτικών πηγών ενέργειας με χαμηλό αποτύπωμα άνθρακα, όπως η αιολική, η ηλιακή, η πυρηνική και η δέσμευση διοξειδίου του άνθρακα. Η Κίνα, από τη μεριά της, πουλάει αριθμό ρεκόρ ηλεκτρικών οχημάτων, ενώ η Ευρώπη έχει ενισχύσει τους στόχους της για πράσινη ενέργεια.
Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι η αύξηση θερμοκρασίας έστω και κατά ένα κλάσμα βαθμού Κελσίου απειλεί να φέρει πιο φονικούς καύσωνες, πυρκαγιές, ξηρασίες και ταχύτερη εξαφάνιση ειδών πανίδας και χλωρίδας.
Ο πλανήτης κατευθύνεται, ωστόσο, με γοργό ρυθμό προς την υπερθέρμανση, καθώς η παγκόσμια ενεργειακή ζήτηση αυξάνεται ταχύτερα από την επέκταση της πράσινης ενέργειας, οδηγώντας σε ενίσχυση της άντλησης πετρελαίου και φυσικού αερίου προκειμένου να καλυφθεί το ενεργειακό κενό. «Τα τελευταία χρόνια, τα ορυκτά καύσιμα κέρδισαν την κούρσα εναντίον των ανανεώσιμων, οδηγώντας σε αυξημένες εκπομπές», σημειώνει ο Νίκλας Χένε, επιστημονικός συνεργάτης του New Climate Institute, το οποίο συνεργάζεται με το Climate Action Tracker.
Στο πλαίσιο των τελευταίων κλιματικών συνομιλιών, πολλές χώρες έχουν δεσμευθεί επισήμως να εκμηδενίσουν τις εκπομπές τους μέχρι τα μέσα του αιώνα. Αν οι κυβερνήσεις τηρήσουν τη δέσμευση αυτή, η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη ίσως περιορισθεί στους 2,1 βαθμούς Κελσίου, σύμφωνα με την έκθεση του ινστιτούτου. Πολλές χώρες, όμως, απέφυγαν να τηρήσουν την υψιπετή δέσμευση και δεν έλαβαν τις αναγκαίες πρωτοβουλίες γι’ αυτό.
Η Climate Action Tracker εκτίμησε επίσης τις πιθανές επιπτώσεις που θα έχει η επάνοδος του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο. Ο Τραμπ έχει δεσμευθεί να συρρικνώσει δραστικά τις κρατικές ενισχύσεις στην πράσινη ενέργεια και στα ηλεκτρικά οχήματα, καταργώντας την ίδια ώρα τους κανόνες περιβαλλοντικής προστασίας.
Οι συντάκτες της έκθεσης εκτιμούν ότι η κατάργηση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας των ΗΠΑ θα προσθέσει μερικά δέκατα ενός βαθμού Κελσίου στη θερμοκρασία της Γης το 2100. Η επίπτωση θα είναι έτσι σχετικά περιορισμένη, μια και οι ΗΠΑ ευθύνονται σήμερα για ποσοστό μόλις 13% των παγκόσμιων εκπομπών καυσαερίων.
Για την τήρηση του στόχου του 1,5 βαθμού αύξησης θερμοκρασίας, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει έως το 2035 να περιορίσουν τις εκπομπές τους κατά 80% σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2005, ενώ η Κίνα θα πρέπει να τις μειώσει κατά 75%.

Άλλα άρθρα:
Κοπέρνικος: Βεβαιότητα ότι το 2024 θα είναι η πιο ζεστή χρονιά που έχει καταγραφεί ποτέ