του Κ. Ν. Σταμπολή 

Χωρίς ιδιαίτερη ανησυχία αντιμετωπίζουν οι παίκτες της διεθνούς αγοράς πετρελαίου την απόφαση της ΕΕ να θέσει ανώτατο όριο στα $ 60 το βαρέλι για τις εξαγωγές ρωσικού πετρελαίου, αρχής γενομένης από την Δευτέρα, 5 Δεκεμβρίου. Κι αυτό γιατί ήδη οι ποσότητες αργού που εξάγει η Ρωσία, κυρίως σε Ινδία, Πακιστάν, Τουρκία και Κίνα, τιμολογούνται από τις ρωσικές πετρελαϊκές με σημαντική έκπτωση (discount). Έτσι, ενώ η τιμή του Brent, του διεθνούς benchmark, διαπραγματεύεται στην ζώνη των $ 82 με $ 88 το βαρέλι το τελευταίο 10ήμερο, το ρωσικό πετρέλαιο πωλείται στα $ 57- $ 65 το βαρέλι σε εισαγωγείς στην ΝΑ Ασία. Το πλαφόν των $ 60 το βαρέλι προέκυψε μετά από πολύμηνες διαπραγματεύσεις μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ και την ενεργή συμμετοχή των G7 με βασικό εισηγητή την υπουργό Οικονομίας των ΗΠΑ, Janet Yellen. Εξάλλου, μόλις προχθές εκάμθησαν οι αντιρρήσεις της Πολωνίας, η κυβέρνηση της οποίας απαιτούσε πολύ κατώτερο ανώτατο όριο της τιμής του ρωσικού αργού, κάτω από τα $ 40 το βαρέλι, σε μια προσπάθεια να τιμωρηθεί αυστηρά η Ρωσία για την εισβολή της στην Ουκρανία μέσω της απώλειας πετρελαϊκών εσόδων. Άλλωστε, ο απώτερος στόχος της υιοθέτησης ανώτατου ορίου στην τιμή ρωσικού αργού αποβλέπει στην εξάσκηση οικονομικής πίεσης προς την Μόσχα και στην μείωση των εσόδων της Ρωσίας από τις εξαγωγές ενεργειακών προϊόντων (άνθρακας, αργό πετρέλαιο,  πετρελαίου και φ. αέριο μέσω αγωγών και LNG)

Έχει ενδιαφέρον ότι την ίδια ημέρα, δηλ. 5 Δεκεμβρίου, τίθεται σε ισχύ το embargo της ΕΕ για εξαγωγές ρωσικού αργού προς την Ευρώπη, μεταφερόμενου διά θαλάσσης, ενώ στις 5 Φεβρουαρίου 2023 το embargo θα ισχύσει και για τις εξαγωγές ρωσικών πετρελαϊκών προϊόντων προς τις χώρες της ΕΕ, κυρίως diesel. Ο δε απώτερος στόχος της υιοθέτησης ανώτατου ορίου στην τιμή του ρωσικού αργού είναι η μείωση των εσόδων της Ρωσίας από τις εξαγωγές πετρελαίου.

Πέρα, όμως, από την ισχύ πλαφόν στην τιμή του ρωσικού αργού, από τις αρχές της επόμενης εβδομάδας τίθεται σε ισχύ το πρόσθετο μέτρο της απαγόρευσης ασφάλισης ρωσικών πετρελαϊκών φορτίων από δυτικές ασφαλιστικές εταιρείες (λχ Loyds, Alliance, Swiss Re κλπ.), απαγορεύοντας σε αυτές να ασφαλίζουν τάνκερς που μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο που θα έχει πωληθεί άνω των $ 60 το βαρέλι. Για να παρακάμψει τους περιορισμούς στην ασφαλιστική κάλυψη, το Κρεμλίνο έχει ήδη ενεργοποιήσει σχέδιο δημιουργίας ενός αμιγώς εγχώριου στόλου δεξαμενόπλοιων τα οποία θα χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για τις εξαγωγές Ρωσικού πετρελαίου. Για αυτό το εξαιρετικά ενδιαφέρον θέμα θα αναφερθούμε σε προσεχές άρθρο μας.

Τέλος, αξίζει να σημειώσουμε ότι ενώ το δυτικό μπλοκ προσπαθεί απεγνωσμένα να εξεύρει τρόπους για να μειώσει τα έσοδα της Ρωσίας από εξαγωγές ενεργειακών πρώτων υλών και προϊόντων, αυτά παραδόξως εμφανίζονται αυξημένα κατά μέσο όρο 35,0 % σε σχέση με το 2021. Βασικός λόγος είναι η άνοδος των διεθνών τιμών πετρέλαιο και φ. αερίου τους τελευταίους 12 μήνες. Πιο συγκεκριμένα, το ρωσικό Υπουργείο Οικονομικών υπολογίζει ότι μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου τα συνολικά έσοδα από εξαγωγές πετρελαίου και φ. αερίου έφθασαν τα $ 191 δισεκ. (+ 38% πάνω σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρυσι) ενώ για όλο το 2022 τα συνολικά έσοδα από εξαγωγές πετρελαίου και αερίου εκτιμάται ότι θα ξεπεράσουν τα $ 230 δισεκ.