Η κατανόηση λειτουργίας του ανθρώπινου εγκεφάλου μέσα από “πολεμικά παιχνίδια”

  ή
Εκπαίδευση Ναυτικών Ηγετών στις Παγίδες Λήψης Αποφάσεων


Οι ναυτικοί ηγέτες οφείλουν να κατανοούν τις συνηθέστερες παγίδες στη διαδικασία λήψης αποφάσεων — όπως η προσκόλληση στον στόχο και οι γνωστικές προκαταλήψεις — καθώς και τους τρόπους αποφυγής τους.
Του Αλαν Ντ. Ζιμ
Οι αξιωματικοί του Ναυτικού και του Σώματος Πεζοναυτών, οι οποίοι εμπλέκονται καθημερινά σε διαδικασίες επιχειρησιακής λήψης αποφάσεων, πρέπει να γνωρίζουν τις αδυναμίες στις οποίες είναι επιρρεπής ο ανθρώπινος νους. Δύο από τις πλέον συχνές είναι η προσκόλληση στον στόχο (target fixation) και η γνωστική προκατάληψη (cognitive bias).

A Marine Corps captain and corporal discuss artillery grid points during a fire-support coordination exercise at Marine Corps Air-Ground Combat Center Twentynine Palms, California. U.S. Marine Corps (Aaron Torres Lemus)

Το φαινόμενο του «Αόρατου Γορίλα»

Ενδεικτικό παράδειγμα αποτελεί το γνωστό πείραμα γνωστικής ψυχολογίας, το αποκαλούμενο «Αόρατος Γορίλας».1 Στο πείραμα αυτό παρουσιάζεται ένα βίντεο με δύο ομάδες παικτών μπάσκετ, των οποίων οι συμμετέχοντες — τρεις με λευκά και τρεις με σκούρα πουκάμισα — κινούνται και ανταλλάσσουν την μπάλα. Οι παρατηρητές καλούνται να μετρήσουν τις πάσες της ομάδας με τα λευκά πουκάμισα.
Κατά τη διάρκεια του βίντεο, μια γυναίκα ντυμένη με στολή γορίλα εισέρχεται στο πλάνο, στέκεται στο κέντρο, χτυπά το στήθος της και αποχωρεί. Όταν οι παρατηρητές ολοκληρώνουν την καταμέτρηση (συνήθως αναφέροντας 15 πάσες), ερωτώνται αν παρατήρησαν την παρουσία του γορίλα. Περίπου οι μισοί δηλώνουν ότι δεν τον αντιλήφθηκαν.
Το πείραμα έχει επαναληφθεί διεθνώς, αποδεικνύοντας ότι το ποσοστό των ατόμων που δεν αντιλαμβάνονται το προφανές παραμένει σταθερό ανεξαρτήτως ηλικίας, φύλου, εθνικότητας ή μορφωτικού επιπέδου.

Η προσκόλληση στον στόχο

Το φαινόμενο αυτό είναι ευρέως γνωστό στους αεροπόρους ως προσκόλληση στον στόχο — νοητική κατάσταση που έχει καταγραφεί ήδη από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι πιλότοι μαχητικών, εστιάζοντας αποκλειστικά στην επίθεση εναντίον ενός στόχου, συχνά δεν αντιλαμβάνονται την απειλή από εχθρικό αεροσκάφος στα νώτα τους. Όταν ο ανθρώπινος εγκέφαλος επικεντρώνεται έντονα σε μία δραστηριότητα, τείνει να αποκλείει άλλες πληροφορίες, έστω και κρίσιμες για την επιβίωση.

Η προκατάληψη επιβεβαίωσης

Συναφές είναι και το φαινόμενο της προκατάληψης επιβεβαίωσης (confirmation bias). Όταν ένα γεγονός μπορεί να ερμηνευθεί με περισσότερους από έναν τρόπους, ο ανθρώπινος νους τείνει να επιλέγει εκείνη την ερμηνεία που επιβεβαιώνει τις προσδοκίες ή τις πεποιθήσεις του.
Κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι αναφορές καταρρίψεων εχθρικών αεροσκαφών αποτελούσαν χαρακτηριστικό παράδειγμα. Οι πιλότοι περιέγραφαν λεπτομερώς περιστατικά, όπως: «Πυροβόλησα τη μηχανή του, είδα θραύσματα να εκτοξεύονται, και το Zero κατέπεσε φλεγόμενο». Ωστόσο, οι μεταπολεμικές συγκρίσεις των αρχείων και των δύο πλευρών αποκάλυψαν ότι οι δηλωθείσες καταρρίψεις υπερέβαιναν κατά 1,5 έως 3 φορές τις πραγματικές2 απώλειες.3

Η ανθρώπινη διάσταση της εκτίμησης

Κατά τη διάρκεια της υπηρεσίας μου ως αξιωματικού επιφάνειας, θεωρούσα ότι οι υπερβολικές αναφορές αποτελούσαν μέσο επίσπευσης προαγωγών ή μεταλλίων. Σήμερα αντιλαμβάνομαι ότι, υπό συνθήκες ακραίας έντασης και γνωστικού φόρτου, το υποσυνείδητο ενδέχεται να παραποιήσει τα αισθητηριακά δεδομένα, προσαρμόζοντάς τα στις προσδοκίες του εκτελούντος. Έτσι, ο πιλότος μπορεί να «δει» αυτό που πιστεύει ή ελπίζει ότι συνέβη, αντί για αυτό που πράγματι συνέβη.

Κατά τη Μάχη του Μάρνη το 1914, οι γαλλικές δυνάμεις προσέκρουσαν στην πραγματικότητα της σύγχρονης ισχύος πυρός, επιμένοντας σε ένα δόγμα «υπερβολικής επίθεσης», σύμφωνα με το οποίο το ηθικό θα υπερίσχυε των όπλων. Η αντίθεση μεταξύ δόγματος και πραγματικότητας προκάλεσε γνωστική ασυμφωνία, καθώς τα δεδομένα πεδίου μάχης δεν συμβάδιζαν με τα παγιωμένα νοητικά τους μοντέλα. Πηγή εικόνας: Bibliotheque Nationale de France.

Ένα Βίωμα Προκατάληψης Επιβεβαίωσης

Μία από τις προσωπικές μου εμπειρίες με την προκατάληψη επιβεβαίωσης έλαβε χώρα όταν υπηρετούσα ως εκτελεστικός αξιωματικός στο USS Pegasus (ΡΗΜ-1). Εκείνη την εποχή, τα υδροπτέρυγα αντιμετωπίζονταν υποτιμητικά από τους υποστηρικτές των μεγάλων μονάδων επιφάνειας, ως υπερβολικά δαπανηρά, με περιορισμένη ακτίνα δράσης και χωρίς σαφή ρόλο σε μια δύναμη μάχης με επίκεντρο τα αεροπλανοφόρα. Ήμουν αποφασισμένος να τους διαψεύσω· και μια «υποθετική» βύθιση αεροπλανοφόρου θα αποτελούσε ιδανικό τρόπο απόδειξης.
Κατά τη διάρκεια άσκησης στην Καραϊβική Θάλασσα, μας ανατέθηκε η προσβολή ενός αεροπλανοφόρου. Ενσωματωθήκαμε μέσα σε αλιευτικό στόλο και τηρήσαμε απόλυτη σιγή εκπομπών. Ο καιρός ήταν θερμός, υγρός και αποπνικτικός, με περιορισμένη ορατότητα πέντε ναυτικών μιλίων οτιδήποτε εμφανιζόταν στα όρια αυτής της απόστασης φαινόταν ασαφές και δυσδιάκριτο.
Βρισκόμουν στη γέφυρα, ενώ ο κυβερνήτης ήταν στο Κέντρο Πληροφοριών Μάχης (CIC). Οι παρατηρητές εντόπισαν κάτι μακρύ και επίπεδο στην επιφάνεια — μια σκιώδη μορφή μέσα στην καταχνιά. Μέσα από τα κιάλια, δεν μπόρεσα να επιβεβαιώσω ταυτότητα. Τότε, με έναν σχεδόν ακουστό “κλικ” στο μυαλό μου, είδα με απόλυτη σαφήνεια αυτό που ήθελα να δω: ένα αεροπλανοφόρο.
Σε κατάσταση εσωτερικού ενθουσιασμού, συνέστησα στο CIC να εκτοξεύσουμε τέσσερις αντιπλοϊκούς πυραύλους Harpoon. Ο κυβερνήτης απάντησε: «Όχι — ας πλησιάσουμε περισσότερο».
Ανασηκωμένοι στις πτέρυγες, επιτεθήκαμε με ταχύτητα 45 κόμβων. Όταν φτάσαμε στα τέσσερα μίλια, το «αεροπλανοφόρο» μεταμορφώθηκε σε δεξαμενόπλοιο. Η υπερκατασκευή στο μέσον, το επίπεδο κατάστρωμα, οι προεξοχές που νόμιζα για αεροσκάφη — όλα έδειχναν φαινομενικά αεροπλανοφόρο· έως ότου έπαψαν να το δείχνουν. Επειδή ήθελα απεγνωσμένα να δω ένα αεροπλανοφόρο, ο εγκέφαλός μου συμμορφώθηκε προς αυτήν την επιθυμία.

Πώς Λειτουργεί η Προκατάληψη Επιβεβαίωσης

Μέσα στο ανθρώπινο μάτι υπάρχει ένα σημείο όπου διέρχεται το οπτικό νεύρο — μια περιοχή χωρίς φωτοϋποδοχείς. Σε πείραμα, προβαλλόταν για ελάχιστο χρόνο η εικόνα ενός τοίχου από τούβλα, τόσο γρήγορα ώστε το μάτι να μην προλάβει να κινηθεί. Θεωρητικά, οι συμμετέχοντες θα έπρεπε να αναφέρουν ένα κενό σημείο, εκεί όπου βρίσκεται το οπτικό νεύρο. Όμως, ο εγκέφαλος όλων συμπλήρωσε το κενό, εξάγοντας το μοτίβο των τούβλων ώστε να φαίνεται συνεχές.

Ο Στρατηγός Ντάγκλας ΜακΆρθουρ, μαζί με τον Πρόεδρο των Φιλιππίνων Σέρχιο Οσμένια, κοντά στην παραλία της Λέιτε. Ο ΜακΑρθουρ πίστευε ότι ο πόλεμος με την Ιαπωνία δεν θα ξεκινούσε πριν από το 1943. Αμέσως μετά την ιαπωνική επίθεση στο Περλ Χάρμπορ τον Δεκέμβριο του 1941, απομονώθηκε στο γραφείο του, δεν εξέδωσε διαταγές και δεν αντέδρασε. Η καθυστέρηση αυτή είχε ως αποτέλεσμα την καταστροφή πολλών από τα αεροσκάφη του στο έδαφος.

Ο εγκέφαλός μου ενήργησε με παρόμοιο τρόπο. Το ασαφές σχήμα του δεξαμενόπλοιου έμοιαζε αρκετά με αεροπλανοφόρο, ώστε ο εγκέφαλός μου να συμπληρώσει και να διορθώσει τα δεδομένα εισόδου. Ο «οπίσθιος εγκέφαλος» μου ανέφερε στον «πρόσθιο εγκέφαλο» αυτό που ο τελευταίος ήθελε να ακούσει.
Άλλα κρίσιμα στοιχεία αγνοήθηκαν υποσυνείδητα. Το δεξαμενόπλοιο δεν είχε αεροπορική περιπολία προστασίας, ούτε αντιτορπιλικό συνοδείας, ούτε ενδείξεις αεροπορικών επιχειρήσεων — χαρακτηριστικά που γνώριζα πολύ καλά ότι συνοδεύουν κάθε αεροπλανοφόρο. Το υποσυνείδητό μου παρέβλεψε αυτά τα στοιχεία, όπως ακριβώς ένας πιλότος μπορεί να παραγνωρίσει την τακτική του κατάσταση όταν εγκλωβίζεται ψυχολογικά στον στόχο.

Ένα ιστορικό παράδειγμα προκατάληψης επιβεβαίωσης σημειώθηκε στη Ναυμαχία ανοικτά του Σαμάρ το 1944. Η Ιαπωνική Πρώτη Δύναμη Κρούσης αιφνιδίασε έξι μικρά αμερικανικά αεροπλανοφόρα συνοδείας. Ο Αντιναύαρχος Κουρίτα Τακέο, κοιτάζοντας μέσα από βροχοπτώσεις, πίστεψε ότι έβλεπε αεροπλανοφόρα κλάσης Essex.

Οι δυνάμεις του βύθισαν δύο συνοδευτικά αεροπλανοφόρα, αλλά οι ταχείς καταδρομικές μονάδες του υπέστησαν σοβαρές απώλειες από αντεπιθέσεις αέρος και επιφάνειας. Ο Κουρίτα, θεωρώντας ότι δεν μπορούσε να καταδιώξει αεροπλανοφόρα 32 κόμβων με τα δικά του θωρηκτά των 28-30 κόμβων, διέκοψε τη μάχη. Η λανθασμένη του αναγνώριση — προϊόν της προσδοκίας να δει αυτό που πίστευε ότι υπήρχε — αποτέλεσε χαρακτηριστικό παράδειγμα προκατάληψης επιβεβαίωσης που επηρέασε καθοριστικά την απόφασή του.
Ο ανθρώπινος εγκέφαλος αντιμετωπίζει ένα θεμελιώδες πρόβλημα: πρέπει να αναγνωρίζει, να ταξινομεί και να αποφασίζει ταχύτατα, βασιζόμενος σε πληροφορίες που προέρχονται από ένα περιβάλλον γεμάτο θόρυβο και υπερφόρτωση δεδομένων. Η ικανότητα να αναγνωρίσει κανείς ακαριαία έναν ήχο — αν πρόκειται για παιδική κουδουνίστρα ή κροτάλισμα φιδιού — μπορεί να είναι ζήτημα ζωής ή θανάτου.

Για να επιταχύνει τη διαδικασία λήψης αποφάσεων, ο εγκέφαλος δημιουργεί νοητικά πρότυπα και συγκρίνει συνεχώς τα εισερχόμενα δεδομένα με αυτά τα πρότυπα. Μπορεί να προσθέσει, να αφαιρέσει ή να διορθώσει πληροφορίες, χωρίς ο άνθρωπος να το συνειδητοποιεί. Η αντιστοίχιση με ένα νοητικό πρότυπο δεν χρειάζεται να είναι ακριβής — αρκεί να είναι «αρκετά καλή» ώστε να θεωρηθεί αποδεκτή.

Γνωστική Ασυμφωνία

Τι συμβαίνει όταν οι παρατηρήσεις μας έρχονται σε αντίθεση με τις προσδοκίες μας; Το 1957, ο Λέον Φέστινγκερ (Leon Festinger) εντόπισε το φαινόμενο που ονόμασε γνωστική ασυμφωνία (cognitive dissonance). Η κατάσταση αυτή εμφανίζεται όταν ένα άτομο έρχεται αντιμέτωπο με ιδέες ή γεγονότα που ανατίθενται στα ήδη εδραιωμένα νοητικά του πρότυπα. Ο Φέστινγκερ κατέγραφε συμπεριφορές όπως αντίσταση στη νέα γνώση, θυμό, άρνηση ή απόρριψη νέων πληροφοριών, καθώς και σύγχυση.
Τα φυσικά συμπτώματα της γνωστικής ασυμφωνίας περιλάμβαναν κατάθλιψη, πονοκεφάλους, αϋπνία και λήθαργο. Η γνωστική ασυμφωνία αποτελεί σοβαρό κίνδυνο για όσους λαμβάνουν αποφάσεις.

Παράδειγμα: Το γαλλικό δόγμα της «Υπερβολικής Επίθεσης»

Πριν από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Γαλλία υιοθέτησε το δόγμα της Offensive a Outrance (υπερβολικής επίθεσης). Σύμφωνα με αυτό, η «επίθεση» όφειλε να κυριαρχεί στο πεδίο μάχης- το ηθικό θεωρούνταν ισχυρότερο από την ισχύ πυρός.
Οι Γάλλοι χρησιμοποιούσαν πυκνούς σχηματισμούς πεζικού με γαλάζια σακάκια και έντονα κόκκινα παντελόνια (προωθώντας έτσι και τη γαλλική βιομηχανία βαφών), που ορμούσαν κατά μέτωπο μέσα σε ανοιχτά πεδία υπό την παρατήρηση του εχθρικού πυροβολικού και των πολυβόλων.
Το αποτέλεσμα ήταν καταστροφικό. Από τους 1,3 εκατομμύρια στρατιώτες που κινητοποιήθηκαν στην έναρξη του πολέμου, 600.000 έγιναν απώλειες μέσα σε έξι εβδομάδες. Οι λόχοι πεζικού υπέστησαν μέσες απώλειες 66% κατά την «Μεγάλη Υποχώρηση» έως τη Μάχη του Μάρνη.4
Η Πέμπτη Στρατιά διοικούνταν από τον Στρατηγό Σαρλ Λανρεζάκ (Charles Lanrezac), τον οποίο θεωρούσαν τον ικανότερο και πιο δυναμικό Γάλλο στρατηγό. Είχε εκτεταμένη εμπειρία μάχης στη Βόρεια Αφρική και ως καθηγητής στη Σχολή Επιτελών υπήρξε ένθερμος υπέρμαχος του «επιθετικού πνεύματος».
Τον Αύγουστο, κατά τη Μάχη του Σαρλερουά, όπου η αντεπίθεση των Γάλλων απέτυχε, ο Λανρεζάκ παρουσίασε δραματική μεταβολή συμπεριφοράς. Περιγράφηκε ως αδρανής, ανίκανος να λάβει αποφάσεις και χωρίς εμπιστοσύνη τόσο στους άνδρες του όσο και στον εαυτό του.
Τα φαινόμενα αυτά δεν ήταν μεμονωμένα. Από τους 22 υποστρατήγους της Πέμπτης Στρατιάς, οι 12 απομακρύνθηκαν. Στο σύνολο του γαλλικού στρατού, κατά τις πρώτες έξι εβδομάδες του πολέμου, αποπέμφθηκαν για «κατάρρευση υπό πίεση» ή «ανικανότητα» 3 διοικητές στρατιών, 10 διοικητές σωμάτων στρατού και 38 διοικητές μεραρχιών.

Παράδειγμα: Ο Στρατηγός ΜακΆρθουρ στις Φιλιππίνες (1941-1942)

Ένα άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα γνωστικής ασυμφωνίας εντοπίζεται στις Φιλιππίνες κατά το 1941-1942. Ο Στρατηγός Ντάγκλας ΜακΆρθουρ πίστευε ότι ο πόλεμος με την Ιαπωνία δεν θα ξεκινούσε πριν από το 1943 και ότι ο νεοσύστατος Φιλιππινέζικος Στρατός θα μπορούσε να υπερασπιστεί επιτυχώς τα νησιά.
Αμέσως μετά την ιαπωνική επίθεση στο Περλ Χάρμπορ τον Δεκέμβριο του 1941, ο ΜακΑρθουρ απομονώθηκε στο γραφείο του, δεν εξέδωσε διαταγές και δεν ανέλαβε δράση. Δεν επικοινώνησε καν με τον διοικητή των Αεροπορικών Δυνάμεών του, ο οποίος πρότεινε προληπτική επίθεση κατά ιαπωνικών αεροδρομίων. Η καθυστέρηση αυτή οδήγησε στην καταστροφή των περισσοτέρων αεροσκαφών του στο έδαφος.
Όταν οι Ιάπωνες αποβιβάστηκαν, ο Φιλιππινέζικος Στρατός αποδείχθηκε αναποτελεσματικός και υποχώρησε προς το Μπαατάν. Ο ΜακΑρθουρ οχυρώθηκε στο νησί Κορεγκιντόρ, αποκομμένος από τα στρατεύματά του, τα οποία τον αποκαλούσαν ειρωνικά «Dugout Doug» («ο Ντανκ των καταφυγίων»).
Μετά την απομάκρυνσή του στην Αυστραλία, ωστόσο, ο ΜακΑρθουρ σημείωσε εντυπωσιακή μεταστροφή. Η μετέπειτα πορεία του κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο υπήρξε επιτυχής, αν όχι υποδειγματική.

Ο Μύθος της Ορθολογικής Επιλογής

Συχνά, κατά την αξιολόγηση ηγετικών αποφάσεων, οι ένοπλες δυνάμεις χρησιμοποιούν το μοντέλο της “ορθολογικής επιλογής” (rational choice model). Το μοντέλο αυτό βασίζεται στην έννοια του «οικονομικού ανθρώπου» (Economic Man) της κλασικής οικονομικής θεωρίας, σύμφωνα με την οποία η λήψη απόφασης προϋποθέτει:
1. Συλλογή δεδομένων.
2. Αναγνώριση όλων των πιθανών επιλογών.
3. Ποσοτική αξιολόγηση (βαθμολόγηση) κάθε επιλογής.
4. Επιλογή της εναλλακτικής με τη μεγίστη βαθμολογία — της «βέλτιστης» επιλογής.
Ωστόσο, ο «οικονομικός άνθρωπος» δεν υφίσταται. Ο νομπελίστας Χέρμπερτ Σάιμον (Herbert Simon) απέδειξε ότι οι άνθρωποι λαμβάνουν αποφάσεις μέσω μιας διαδικασίας που ονόμασε ικανοποίηση (satisficing). Η διαδικασία αυτή είναι ταχύτερη και απαιτεί λιγότερα δεδομένα και μικρότερη γνωστική προσπάθεια. Στο πλαίσιο αυτό, η πρώτη εναλλακτική που θεωρείται «αρκετά καλή» επιλέγεται, χωρίς να επιδιώκεται πλήρης ανάλυση όλων των δυνατοτήτων.
Συνήθως, προτιμούνται λύσεις που εντάσσονται σε δοκιμασμένα πρότυπα δράσης, δόγματα ή επιχειρησιακά εγχειρίδια.

Γνωστικές προκαταλήψεις που υπονομεύουν την ορθολογική επιλογή

Υπάρχουν τουλάχιστον 40 κοινές γνωστικές προκαταλήψεις που αλλοιώνουν τη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Ενδεικτικά:
Αγκύρωση (anchoring): Τάση υπερβολικής εξάρτησης από ένα μόνο δεδομένο ή αρχική πληροφορία (χαρακτηριστική στο περιστατικό κατάρριψης πολιτικού αεροσκάφους από το USS Vincennes [CG-49], το 1988).
Προκατάληψη συνέχισης σχεδίου (plan continuation bias): Εμμονή σε ένα σχέδιο που πλέον δεν είναι κατάλληλο (π.χ. η απόφαση του Ναυάρχου Νίμιτζ να εισβάλει στο Πελελιού).5
Αντίδραση Semmelweis (Semmelweis reflex): Απόρριψη νέων αποδείξεων επειδή αντιτίθενται σε προϋπάρχουσες πεποιθήσεις (χαρακτηριστική περίπτωση, το σκάνδαλο των τορπιλών Mk 14, 1942-43).6
Προκατάληψη αυτοματοποίησης (automation bias): Τάση υπερβολικής εμπιστοσύνης στα αυτόματα ή τεχνητά συστήματα, τα οποία ενδέχεται να παρακάμπτουν ορθές ανθρώπινες κρίσεις — φαινόμενο ιδιαίτερα επίκαιρο στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης.

Αντιμετώπιση των Παθολογιών στη Λήψη Αποφάσεων

Οι παθολογίες της λήψης αποφάσεων πρέπει πρώτα να κατανοηθούν, προκειμένου να αποφευχθούν. Οι στρατιωτικοί ηγέτες οφείλουν να αναγνωρίσουν ότι ο πυρήνας της λήψης αποφάσεων υπό ακραίες συνθήκες αποτελεί ένα από τα λιγότερο μελετημένα στοιχεία της ανθρώπινης συμπεριφοράς.7
Αν η Αμερικανική Αεροπορία δύναται να χρηματοδοτεί ερευνητικά προγράμματα για την ανάλυση των φτερών προϊστορικών πτηνών, τότε σίγουρα μπορούν να διατεθούν πόροι για την εις βάθος κατανόηση της ναυτικής λήψης αποφάσεων σε συνθήκες στρες και κινδύνου.8
Το Πολεμικό Ναυτικό οφείλει να εκπαιδεύει τους ηγέτες του ώστε να αναγνωρίζουν και να αποφεύγουν τις παγίδες λήψης αποφάσεων, ιδιαίτερα στα σχολεία υποψηφίων κυβερνητών, εκτελεστικών αξιωματικών και διευθυντών τμημάτων. Εισαγωγικά μαθήματα αυτού του είδους πρέπει να είναι υποχρεωτικά στη Ναυτική Ακαδημία και στις μονάδες NROTC.
Επιπλέον, οι ηγέτες πρέπει να εκπαιδεύονται σε επιχειρησιακά περιβάλλοντα, όπου η λήψη αποφάσεων υπό πίεση εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την προηγούμενη εμπειρία.9 Οι προηγούμενες εμπειρίες πρέπει να υποβάλλονται σε προσομοιώσεις (simulation testing) πριν από την πραγματική μάχη. Οι ομάδες CIC, οι τακτικοί αξιωματικοί ενεργείας, τα επιτελεία ομάδων κρούσης και οι κυβερνήτες πλοίων πρέπει να διαθέτουν νοητική βιβλιοθήκη λύσεων, βασισμένη σε παλαιότερα περιστατικά, ανεπτυγμένη υπό όσο το δυνατόν πιο πραγματικές και εντατικές συνθήκες.
Αυτή η εμπειρική γνώση δεν προέρχεται από τυποποιημένες ασκήσεις, αλλά από ποικίλα και απρόβλεπτα σενάρια.
Στις δεκαετίες του 1920 και 1930, το Αμερικανικό Ναυτικό διεξήγε εκτεταμένες ασκήσεις στόλου υπό προσομοιωμένες συνθήκες πολέμου, όπου ναύαρχοι, επιτελεία και κυβερνήτες έπρεπε να ενεργούν υπό πραγματική επιχειρησιακή πίεση. Η εμπειρία αυτή τους προετοίμασε για τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Σήμερα, τα πολεμικά παίγνια ξηράς (wargames) μπορούν να ενισχύσουν αυτή τη διαδικασία, εφόσον είναι χρονοσυμπιεσμένα και περιέχουν παράγοντες τριβής και αβεβαιότητας.
Τελικά, οι ηγέτες του Ναυτικού και του Σώματος Πεζοναυτών μπορούν να αποφύγουν τις γνωστικές προκαταλήψεις και τις παγίδες λήψης αποφάσεων μόνο εφόσον κατανοήσουν τους μηχανισμούς και τις παγίδες του ίδιου του ανθρώπινου εγκεφάλου.

 

1. Christopher Chambris and Daniel Simons, The Invisible Gorilla: How Our Intuitions Deceive Us (New York: Broadway Paperbacks, 2009). The actual video can be seen on YouTube; search Daniel Simons selective attention test.
2. Roger Letourneau and Dennis Letourneau, Operation KE: The Cactus Air Force and the Japanese Withdrawal from Guadalcanal (Annapolis, MD: Naval Institute Press, 2012).
3. Commander in Chief United States Fleet, Antiaircraft Action Summary: World War II (August 1946). Author’s collection.
4. Winston Churchill, The World Crisis, 1911–1914 (London: Thornton Butterworth Limited, 1923), is one of the few mentioning this disconcerting fact.
5. Maj Skip Crawley, USMCR (Ret.), An Unnecessary Victory? Peleliu Assault Fraught with Issues (Marine Corps Association, 15 August 2024).
6. David F. Matthews, Mark XIV Torpedo Case Study (Monterey, CA: Naval Postgraduate School, 26 February 2011).
7. Thomas A. Kolditz, quoted in Joseph W. Pfeifer et al., “The Decisive Moment: Decision Making under Stress,” in Patrick Sweeney et al., eds. Leadership in Dangerous Situations: A Handbook for the Armed Forces, Emergency Services, and First Responders (Annapolis, MD: Naval Institute Press, 2022), 91.
8. Emma Sanders, “18 Ridiculous Things the Federal Government Has Funded,” The Tiger Times, 5 January 2018.
9. Gary A. Klein, Sources of Power: How People Make Decisions (Cambridge, MA: MIT Press, 1998).

Πηγή: usni.org